Zespół Pieśni i Tańca „Kurpie Zielone”, działający przy Podlaskim Instytucie Kultury w Białymstoku to jedna z najstarszych grup folklorystycznych nie tylko w naszym województwie, ale także w Polsce. Rozpoczął swoją działalność w 1953 r. z inicjatywy nauczyciela śpiewu, pedagoga, folklorysty – prof. Stefana Sobierajskiego. Początki powstania zespołu były związane z działalnością suwalskiego chóru, który połączył się z sekcją taneczną Związku Pracowników Łączności, co zainicjowało dalszą wspólną pracę artystyczną obu grup. Nowopowstały zespół po raz pierwszy zaprezentował się przed białostocką publicznością w 1954 roku, pokazując widowisko zatytułowane „Wycinanki Kurpiowskie”. Zainteresowanie publiczności było ogromne, a po debiucie w Białymstoku napłynęły zaproszenia do kolejnych miast, a następnie krajów. W ten sposób grupa zyskała coraz większą popularność, a jej dokonania artystyczne doceniano na różnych festiwalach
i przeglądach, przyznając prestiżowe nagrody.
Zespół Pieśni i Tańca „Kurpie Zielone” przez lata rozwijał się, zmieniał, budował swój repertuar i wizerunek, sięgając do tradycji ludowych różnych regionów Polski. Od samego początku repertuar opierał się przede wszystkim na tradycjach sąsiadujących ze sobą regionów: Podlasia, Kurpi Zielonych i Kurpi Białych, ale stale wzbogacany był o nowe kompozycje. Obecnie grupa prezentuje nie tylko folklor z terenu województwa podlaskiego, ale też ziem górskich (Spisz, Orawa, Żywiecczyzna, Ziemia Sądecka, Beskid Niski) i innych regionów.
Nieprzerwana, ponad 70-letnia działalność zespołu jest zjawiskiem bez wątpienia wyjątkowym. Dziś „Kurpie Zielone” liczą ponad 200 osób, a od momentu powstania, w grupie tańczyło, śpiewało i grało ponad 2000 osób. Zespół tworzą studenci i uczniowie oraz osoby pracujące, nie tylko z Białegostoku i okolic, ale także z całego województwa podlaskiego (m.in. z Grajewa, Siemiatycz, Hajnówki czy Suwałk), a nawet z innych regionów Polski (Ełk, Warszawa). Oprócz tanecznych grup dorosłych (KZ i, KZ II) funkcjonują też: sekcja młodzieżowa oraz trzy grupy dziecięce, tzw. Małe Kurpie oraz dorosła grupa wokalna, którą kieruje Marta Szałkiewicz. Grupa wokalna została założona w 2020 roku. Na jej repertuar składają się pieśni głównie z regionu Podlasia, Kurpi, Suwalszczyzny w opracowaniach chóralnych i śpiewanych „białym głosem”. Obecnie grupa wokalna rozwija się w trzech kierunkach: śpiew tradycyjny, stylizowane opracowania pieśni ludowych oraz połączenie muzyki elektronicznej ze śpiewem tradycyjnym. Wokaliści „Kurpi Zielonych” chętnie sięgają do źródeł tradycji muzycznych, wykonując i popularyzując utwory w lokalnych dialektach, gdyż to sama pieśń, jej treść i zaprezentowanie jest dla nich najważniejsze.
Przez wiele lat repertuar i występy Zespołu tworzyli: kierownik artystyczny Andrzej Dyrdał oraz choreograf Wiesław Dąbrowski. Od 2016 roku program grupy przygotowywał choreograf Mariusz Żwierko wraz z kierownikiem muzycznym Andrzejem Grzybowskim, który dołączył do zespołu rok później. W latach 2022-2023 kierownikiem artystycznym zespołu był Patryk Jabłoński, a menagerem Anastazja Popławska. Obecnie grupą kieruje Agnieszka Ondruch-Sikora.
W ciągu ponad 70 lat działalności zespół dał blisko dwa tysiące koncertów, które obejrzało ponad milion widzów, występował w niemal całej Polsce oraz w ponad dwudziestu krajach Europy, Azji i Ameryki. Był wielokrotnie nagradzany za swoje występy oraz zdobywał liczne wyróżnienia. Warto wspomnieć chociażby te z ostatnich lat: w czerwcu 2023 – Grupa wokalna pod kierownictwem Marty Szałkiewicz została laureatem Festiwalu „Jawor – u źródeł kultury”, zdobywając I miejsce w kategorii „Zespół folklorystyczny”, miesiąc później Zespół „Kurpie Zielone” został uhonorowany prestiżowym tytułem Podlaska Marka Roku 2022. A w listopadzie 2023 roku otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” za osiągnięcia artystyczne oraz zaangażowanie w ochronę dziedzictwa kulturowego, pielęgnowanie tradycji ludowych Podlasia i Kurpiowszczyzny oraz popularyzowanie najpiękniejszych pieśni i tańców polskich.
Najważniejszym celem ZPiT „Kurpie Zielone” jest działalność na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego, pielęgnowanie tradycji ludowych Podlasia i Kurpiowszczyzny, popularyzowanie najpiękniejszych pieśni i tańców polskich oraz ich prezentacja w formie scenicznych opracowań.
Repertuar zespołu
„Wiosna na Podlasiu” – tańce i pieśni podlaskie o miłości, młodości i wiośnie; opr. muz. Andrzej Dyrdał, chor. Mariusz Żwierko
„Zrankoziny” – widowisko oparte na zwyczajach zaręczynowych, tańcach i pieśniach Kurpiów z Puszczy Zielonej; opr. muz. Andrzej Dyrdał, chor. Mariusz Żwierko
„Juz za stoły zasiadaju” – tańce i pieśni Kurpiów z Puszczy Białej; opr. muz. Andrzej Grzybowski, chor. Mariusz Żwierko
„Wesele i po weselu” – oberek i kujawiak narodowy do muzyki na motywach melodii opoczyńskich; opr. muz. Andrzej Grzybowski, chor. Mariusz Żwierko
„Zielone Świątki na Spiszu” – tańce i pieśni Górali Spiskich; opr. muz. Andrzej Grzybowski, chor. Mariusz Żwierko
„Strachy na Lachy” – tańce i pieśni Lachów Sądeckich; opr. muz. Andrzej Grzybowski, chor. Mariusz Żwierko
„Górale od Żywca” – tańce Górali Żywieckich, chor. Mariusz Żwierko, muz. Andrzej Grzybowski
„Do Rzeszowa po nią jedź” – tańce i pieśni z okolic Rzeszowa; opr. muz. Andrzej Grzybowski, chor. Mariusz Żwierko
„Koniki i zające” – tańce i zabawy dziecięce Kurpiów z Puszczy Zielonej; opr. muz. Andrzej Grzybowski, chor. Mariusz Żwierko; Agnieszka Ondruch-Sikora
„Orawa, Orawa” – tańce i zabawy dziecięce z Orawy; opr. muz. Andrzej Grzybowski, chor. Mariusz Żwierko, Agnieszka Ondruch-Sikora
„U młynarza” – tańce i piosenki z Suwalszczyzny opr. muz. Andrzej Grzybowski, chor. Mariusz Żwierko, Agnieszka Ondruch-Sikora
„Mazurskie swawole” – tańce i zabawy dziecięce z Mazur; opr. muz. Andrzej Grzybowski, chor. Mariusz Żwierko, Agnieszka Ondruch-Sikora
„Polonez”- taniec narodowy, chor. Waldemar Łukasiak, oprac. muz. Andrzej Dyrdał, oprac. muzyczne na orkiestrę: Andrzej Grzybowski
„Miała baba Pofajdoka …” – tańce i piosenki warmińskie, chor. Agnieszka Ondruch – Sikora, oprac. muz. Andrzej Grzybowski
„Opoczno”, chor. Janusz Litko, w oprac. Agnieszki Ondruch – Sikory, oprac. muz. Andrzej Dyrdał, Andrzej Grzybowski
„U mojego szwagra” – tańce łowickie, chor. Agnieszka Ondruch – Sikora, oprac. muz. Andrzej Grzybowski
„Na Wawel” – pieśni krakowskie, przyg. wokalne: Marta Szałkiewicz, muz. Stanisław Moniuszko, oprac. muz. Andrzej Grzybowski
„Heca kieca” – tańce i przyśpiewki z Rzeszowa, chor. Agnieszka Ondruch – Sikora, oprac. muz. Andrzej Grzybowski
„Kołomajki” – pieśń i taniec z Beskidu Śląskiego, chor. Agnieszka Ondruch – Sikora, oprac. muz. Andrzej Grzybowski
„Zagroj mi muzycko” – pieśni i tańce Górali Żywieckich, chor. Agnieszka Ondruch – Sikora, oprac. muz. Andrzej Grzybowski
„Mazur”, chor. Wiesław Dąbrowski w opracowaniu Agnieszki Ondruch – Sikory, muz. Ludwik Ksawery Łubieński, Wojciech Osmański, Andrzej Dyrdał, oprac. na orkiestrę: Andrzej Grzybowski
„Po swojomu” – pieśni bielsko – hajnowskie, przyg. wokalne i oprac. muzyczne: Marta Szałkiewicz
„Podlaskie wyszywanki” – tańce i pieśni bielsko-hajnowskie, chor. Mariusz Żwierko, Agnieszka Ondruch – Sikora, oprac. muz. Andrzej Grzybowski
„Podlaski zaścianek” – tańce i pieśni szlachty podlaskiej, chor. Agnieszka Ondruch – Sikora, oprac. muz. Andrzej Grzybowski
„U jeziorecka” – pieśni i tańce kurpiowskie, przyg. wokalne: Marta Szałkiewicz, chor. Agnieszka Ondruch – Sikora, oprac. muz. Andrzej Grzybowski
KADRA:
Kierownik artystyczny: Agnieszka Ondruch – Sikora
Instruktor śpiewu oraz grupy wokalnej: Marta Szałkiewicz
Akompaniatorzy: Grażyna Kuklińska, Jerzy Kruszewski
Instruktor tańca: Anna Krupienik
Przygotowanie kostiumów: Iwona Ślinko
KONTAKT:
Sprawy artystyczne oraz pozaartystyczne:
e-mail: kurpie.zielone@pikpodlaskie.pl
Siedziba zespołu:
Podlaski Instytut Kultury w Białymstoku
ul. Jana Kilińskiego 8
15-950 Białystok
tel./fax (+48) 85 749 60 50, tel. +48 451 555 056
e-mail: kurpie.zielone@pikpodlaskie.pl
Oficjalna strona zespołu:
Próby:
Sale gimnastyczne w SP nr 24
Dla kogo: dzieci od 7 lat, młodzież, studenci, dorośli
Harmonogram zajęć Zespołu Pieśni i Tańca „Kurpie Zielone” w sezonie 2025/2026:
PONIEDZIAŁKI:
16:30-17:15 – grupa 1
17:30-18:30 – grupa 2
18:45-20:00 – KZ_M,
20:15-22:00 – grupa KZ II
WTORKI:
16:30-17:30 – grupa 3
19:30-22:00 – grupa KZ I
CZWARTKI:
16.15-17.15 – grupa 3
17:30 – 19:30 – grupa wokalna
19:30-22:00 – grupa KZ I
PIĄTKI:
18:00-20:00 – KZ_M
19:00 – 21:00 – grupa wokalna
OPŁATY
Opłata roczna: (gr. 1, gr. 2, gr. 3, gr. młodzieżowa) – 400 zł/os. Możliwość wpłaty w ratach.
Grupy: KZ I, KZ II, wokalna – bezpłatnie
Dokumenty do pobrania:
Obowiązek informacyjny (PDF, 55.4KB)
Zarządzenie 2.IX.2025 w sprawie wprowadzenia Regulaminu Organizacyjnego ZPiT KZ (PDF, 166.8KB)
Załącznik nr 1 do Zarządzenia Dyrektora PIK nr 2.IX.2025 REGULAMIN ORGANIZACYJNY ZPiT KZ (PDF, 390.1KB)