81. rocznica utworzenia Armii Krajowej

Przypominamy postać bohaterskiej łączniczki – ppor. Jadwigi Dziekońskiej.

14 lutego przypada 81. rocznica utworzenia AK – najliczniejszej i najbardziej rozpoznawalnej organizacji zbrojnej, wchodzącej w skład Polskiego Państwa Podziemnego w czasie II wojny światowej. Już od września 1939 r. Polacy na terenach zajętych przez Niemców oraz Sowietów podjęli działania konspiracyjne, mające na celu walkę z okupantem. Pierwsza tajna struktura funkcjonowała pod nazwą Służba Zwycięstwu Polsce przekształcona jeszcze w 1939 r. w Związek Walki Zbrojnej. 14 lutego 1942 r.  Naczelny Wódz gen.  Władysław Sikorski wydał rozkaz zmieniający nazwę ZWZ na Armię Krajową. Tworzyły ją, oprócz dotychczasowych struktur ZWZ niektóre mniejsze organizacje konspiracyjne, takie jak Bataliony Chłopskie czy Narodowa Organizacja Wojskowa. Wchodzące w skład AK oddziały partyzanckie walczyły zbrojnie z okupantem, przeprowadzając akcje sabotażowe oraz dywersyjne. Tysiące żołnierzy było wspieranych przez cywilną siatkę konspiracyjną tworzoną przez kobiety i mężczyzn w różnym wieku.

Jedną z takich osób była ppor. Jadwiga Dziekońska, ps. „Jadzia”, pochodząca z okolic Łomży. Przed wojną pracowała jako nauczycielka, angażując się w pracę społeczną z młodzieżą wiejską. Po agresji Niemiec i Związku Sowieckiego włączyła się w konspirację na terenie Małopolski i Lubelszczyzny, a od 1941 r. na Białostocczyźnie w szeregach Polskiej Organizacji Zbrojnej wcielonej do Armii Krajowej po 14 lutego 1942 r. Pełniła funkcję łączniczki dowództwa białostockich struktur konspiracyjnych z Komendą Główną AK w Warszawie, przewożąc meldunki oraz materiały informacyjne, angażując się także w pracę organizacyjną i dywersyjną w terenie. Podczas wykonywania jednego ze zleconych zadań, 19 maja 1943 r. w Białymstoku przy ul. Stołecznej zatrzymał ją patrol niemieckich żandarmów. Zginęła podczas próby ucieczki.

„Jadzi” – ppor. Jadwidze Dziekońskiej poświęcony jest park oraz pomnik usytuowany naprzeciwko białostockich Spodków. We wtorek, 14 lutego 2023 r., przedstawiciele Podlaskiego Instytutu Kultury w Białymstoku złożyli kwiaty i zapalili znicze przy pomniku, by złożyć hołd wszystkim, którzy oddali swe życie za Polskę i wspomnieć postać bohaterskiej łączniczki – ppor. Jadwigi Dziekońskiej.

fot. Piotr Zientara / PIK w Białymstoku