14 lutego – 80. rocznica utworzenia Armii Krajowej
Przypominamy postać bohaterskiej łączniczki – ppor. Jadwigi Dziekońskiej, której poświęcony jest park oraz pomnik przy białostockich Spodkach.
14 lutego przypada 80. rocznica utworzenia AK – najliczniejszej i najbardziej rozpoznawalnej organizacji zbrojnej, wchodzącej w skład Polskiego Państwa Podziemnego w czasie II wojny światowej. Już od września 1939 r. Polacy na terenach zajętych przez Niemców oraz Sowietów podjęli działania konspiracyjne, mające na celu walkę z okupantem. Pierwsza tajna struktura funkcjonowała pod nazwą Służba Zwycięstwu Polsce przekształcona jeszcze w 1939 r. w Związek Walki Zbrojnej. 14 lutego 1942 r. Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz zmieniający nazwę ZWZ na Armię Krajową. Tworzyły ją, oprócz dotychczasowych struktur ZWZ niektóre mniejsze organizacje konspiracyjne, takie jak Bataliony Chłopskie czy Narodowa Organizacja Wojskowa. Wchodzące w skład AK oddziały partyzanckie walczyły zbrojnie z okupantem, przeprowadzając akcje sabotażowe oraz dywersyjne. Tysiące żołnierzy było wspieranych przez cywilną siatkę konspiracyjną tworzoną przez kobiety i mężczyzn w różnym wieku.
Jedną z takich osób była ppor. Jadwiga Dziekońska, ps. „Jadzia”, pochodząca z okolic Łomży. Przed wojną pracowała jako nauczycielka, angażując się w pracę społeczną z młodzieżą wiejską. Po agresji Niemiec i Związku Sowieckiego włączyła się w konspirację na terenie Małopolski i Lubelszczyzny, a od 1941 r. na Białostocczyźnie w szeregach Polskiej Organizacji Zbrojnej wcielonej do Armii Krajowej po 14 lutego 1942 r. Pełniła funkcję łączniczki dowództwa białostockich struktur konspiracyjnych z Komendą Główną AK w Warszawie, przewożąc meldunki oraz materiały informacyjne, angażując się także w pracę organizacyjną i dywersyjną w terenie. Podczas wykonywania jednego ze zleconych zadań, 19 maja 1943 r. w Białymstoku przy ul. Stołecznej zatrzymał ją patrol niemieckich żandarmów. Zginęła podczas próby ucieczki.
Postaci ppor. Jadwigi Dziekońskiej poświęcony jest park oraz pomnik usytuowany naprzeciwko białostockich Spodków. Przechodząc obok, warto mieć w pamięci „Jadzię” oraz jej poświęcenie. W poniedziałek, 14 lutego 2022 r., o godz. 12:45 Marszałek Województwa Podlaskiego – dr Artur Kosicki oraz przedstawiciele Podlaskiego Instytutu Kultury w Białymstoku złożyli kwiaty i zapalili znicze przy pomniku by złożyć hołd wszystkim, którzy oddali swe życie za Polskę i wspomnieć postać bohaterskiej łączniczki – ppor. Jadwigi Dziekońskiej.
Na obchody 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową zapraszają również dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku dr hab. Piotr Kardela, dowódca 1. Podlaskiej Brygady Wojsk Obrony Terytorialnej płk Sławomir Kocanowski, Wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski, Marszałek Województwa Podlaskiego Artur Kosicki i Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Białystok mjr Czesław Chociej. O godz. 10:00 nastąpi złożenie kwiatów i zniczy pod pomnikiem Armii Krajowej (ul. Kilińskiego), pod tablicą umieszczoną na budynku Kina Ton (Rynek Kościuszki) oraz pod tablicą upamiętniającą gen. bryg. Władysława Liniarskiego (ul. Liniarskiego), a o godz. 11:00, na placu przed Teatrem Dramatycznym w Białymstoku, będzie otworzona wystawa o Armii Krajowej oraz gen. bryg. Władysławie Liniarskim „Mścisławie”.