Jak wykonać pisankę

Zachęcamy do obejrzenia krótkiego filmu i zrobienia pisanki metodą batikową za pomocą szpilki, gorącego wosku i barwników.

Krystyna Cieśluk i jej córka Barbara Tarasewicz z Lipska pokazują, jak wykonać pisanki metodą batikową za pomocą szpilki, gorącego wosku i barwników. Dzięki temu będą mogli Państwo własnoręcznie zrobić piękne pisanki i wykorzystać je jako ozdoby podczas Świąt Wielkanocnych.

Tradycyjne pisanki lipskie zdobione są rozgrzanym woskiem, nakładanym na skorupkę jajka za pomocą główki cienkiego gwoździa bądź szpilki. Z powstałych ornamentów w postaci przecinków pisankarki tworzą kompozycje rozet, motywy słońca, wachlarzy, kłosów i łańcuszków, równomiernie rozłożonych na całej powierzchni  jajka. Po nałożeniu woskowego ornamentu jajko zanurzano w naturalnych barwnikach uzyskanych z wywarów kory olchowej lub dębowej, zmieszanej z opiłkami żelaza, tzw. „zendra”, a następnie gotowano w wywarze z łusek cebuli. Nadawały one pisance charakterystyczną czarną bądź brunatną barwę. Jajka barwiono też na kolor jasnej zieleni w wywarze z młodego żyta. Jajko malowane naturalnymi barwnikami gotowane było na twardo. Usunięty wosk odsłaniał ornament w kolorze skorupki.
Na początku lat 70. XX w. z inspiracji etnografów pisankarki pełne jajko zastąpiły jego wydmuszką, a naturalne barwniki chemicznymi farbami do malowania tkanin. Zaczęto też wykonywać pisanki wielobarwne, poprzez kilkakrotne zanurzanie jajka w barwnikach w różnych kolorach (w kolejności od najjaśniejszego do najciemniejszego), wzbogacając wydmuszkę po każdym zanurzeniu kolejną partią ornamentu. Ostatni, z reguły najciemniejszy kolor tworzył tło dla wielobarwnego ornamentu.

Krystyna Cieśluk pisanki zaczęła wykonywać w wieku 7-8 lat, podpatrując prace babki i matki. Przez lata doskonaliła i wzbogacała swoje umiejętności, zachowując ciągle tradycyjne wzornictwo. Pani Barbara Tarasewicz zajmuje się pisankarstwem od czterdziestu lat. Jest ona kontynuatorką tradycji rodzinnych. Sztuki zdobienia pisanek nauczyła się od swojej mamy Krystyny Cieśluk.